حجت‌الاسلام احمد رهدار استاد گروه مطالعاتی غربشناسی که بنده هم عضو آن گروه هستم ،مصاحبه ای جالب با خبرگزاری رسا در خصوص نقد اندیشه های سید جمال الدین اسد آبادی داشته اند که خواندن آن برای شما خالی از لطف نیست :
سیدجمالالدین اسدآبادی مشعلی در تاریکی کشورهای اسلامی است
رسا، سرویس سیاسی ـ حجت‌الاسلام احمد رهدار، استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر اندیشه سیاسی اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا به نقد اندیشه‌های سیدجمالالدین اسدآبادی پرداخت.
س: به نظر شما اهمیت سید جمال‌الدین اسدآبادی در تاریخ سیاسی معاصر از چه جهت است؟
ج: سید جمال بی شک از مردان بزرگ تاریخ معاصر است، چرا که در دوران افول و عقب ماندگی کشورهای اسلامی مشعلی در سیاهی‌‌های جهان اسلام بود. شخصیتی که اندیشه اتحاد اسلام و بیداری اسلامی در جهان اسلام به نوعی در گرو تلاش‌های وی است.
س: به نظر شما دلیل همیاری نکردن علمای بزرگ شیعه با سید جمال‌الدین چه بود؟
ج: سید جمال اندیشه‌ها و روش‌های ویژه‌ای داشته که با شیوه‌های عالمان اصلاح‌گر شیعی متفاوت بوده است. شاید دلیل این امر این بوده که سید جمال الدین دانشمند جامعه شیعی نبوده است. در زمان زندگانی سید جمال، بزرگانی وجود داشتند که سید از شاگردان درجه سه آنها به شمار می‌آمده است، مانند مرحوم میرزای شیرازی. برای همین هرچند سید جمال در میان اهل سنت دانشمند بزرگی بوده، ولی در میان شیعیان و در مرکز حوزه‌های شیعی نمی‌توانسته شخصیت بزرگی باشد. وی در قاهره، استانبول، پاریس و لندن برجسته و نامدار است، چرا که در آنجا علمای بزرگ شیعه وجود نداشتند. پس می‌توان گفت رتبه و مرتبه سید در جهان شیعی آن قدر برجسته نبوده که همراهی و همیاری بزرگان صاحب اندیشه را در پی داشته باشد.
شیعیان در عتبات عالیات و در سامرا یک مکتب فکری داشتند که از نظر علمی و سیاسی در اوج بود و در نتیجه بیداری علمای شیعه فرسنگ‌ها جلوتر از سید جمال حرکت می‌کرد. میرزای شیرازی تنها یک مرجع دینی نبود. یک مرجع سیاسی و بنیان‌گذار اندیشه تحریم در جهان اسلام بود. شاگردان او هر کدام سر حلقه یکی از نهضت‌های بزرگ ایران و جهان اسلام شدند. علمایی که آن زمان در ایران بودند از نظر فکری، علمی و سیاسی بسیار بالاتر از سید هستند. بنابراین اگر سید در این منطقه اسلامی بزرگ نیست به خاطر این است که از نظر علمی شخصیت بزرگی نبوده و علمای فراوانی در آن زمان نسبت به مسایل سیاسی از سید جلوتر بودند. سید جمال تنها از نظر ارتباطات و آگاهی‌های سیاسی نه در بینش و دانش سیاسی از علمای زمان خود جلوتر بوده و بزرگی او هم به دلیل این جنبه شخصیتی‌اش است. سید جمال مبارز خوب و راستگویی است، ولی از نظر فکری و روش کار نمی‌توان ارزیابی خوبی از او داشت. به عنوان مثال سید جمال خط مشی اصلاح‌گری اجتماعی‌اش بر خلاف همه عالمان بزرگ شیعه بوده است به گونه‌ای که عالمان بزرگ شیعه هنگامی که می‌خواستند یک حرکت اسلامی، اجتماعی کلان ایجاد کنند، به سراغ مردم می‌رفتند، ولی سید جمال هیچ گاه یک عالم مردمی نبود.
